زوج های شبکه ای

“و از نشانه های او این که از خودتان همســـــــرانی برای شما آفرید تا با آنها آرام گیرید و میانتان دوستی و رحمت نهاد، آری در این نعمت برای مردمی که می اندیشند قطعاً نشانه هایی است.”

برای دانلود بخشی از این کتاب به صورت رایگان اینجا کلیک کنید.

 در میان تعاملات و ارتباطات انسانی، ازدواج اولین و پایدارترین رابطه است که پیشینه ای به گسترده زندگی انسان روی زمین دارد و خانواده تنها نهاد فطری و طبیعی بشر در هستی است. ساختار فطری و شاکله انسان در ابعاد مختلف جسمانی و روانی نشان میدهد که رابطه زن و مرد در فرآیند ازدواج نه تنها به شکل تداوم نسل بشر کمک می کند بلکه اساس زندگی سالم فردی و اجتماعی است. همواره عالمان و فلاسفه و نیز ادیان گوناگون، در طول تاریخ بر تحکیم و ثبات این رابطه عمیق انسانی، سفارش کرده اند و قوانین و توصیه هایی برای استحکام هرچه بیشتر این تعامل بشری عرضه کرده اند. خانواده محبوب ترین بنای اجتماعی در نگاه دینی و متون اسلامی است. خانواده با زن و مرد دارای آرامش که تن پوش روانی یکدیگرند شکل می گیرد و با تولد فرزندان گسترش می یابد، ولی بی تردید رکن اساسی و پایدار این پیوند، زن و شوهر هستند. تحقیقات زیادی نشان می دهد که افراد متاهل در مقایسه با افراد مجرد از رضایت و سلامت جسمانی و روانی بیشتری برخوردارند؛ همچنین افراد متاهل از حمایت اجتماعی بیشتری برخوردارند و کمتر با مشکلات اقتصادی روبه رو می شـوند. در دهه های کنونی طبق آمار و نتایج به دست آمده از مزایای بیشمار ازدواج می توان به عمر طولانی تر، سلامتی و رفاه بیشتر، احساس عاطفی بهتر، رابطه جنسی بیشتر و بهتر، موفقیت شغلی و درآمد بیشتر برای زن و شوهرها در مقایسه با مجردها، ازدواج سفید و… اشاره کرد. در این بین وقتی سخن از روابط زوجین به میان می آید غالباً تصویری از تفاهم و سازگاری یا اختلاف و ناسازگاری در ذهن نقش میبندد. در گذشته ازدواج در جامعه ایرانی، یک روش طبیعی و صحیح ادامه زندگی و بقای نسل بود که اقدام نکردن به آن به معنای وجود نقص جسمی و روانی یا مشکلاتی خاص در شرایط فردی یا خانوادگی تلقی می شد. خانواده نهادی مقدس بود که گرچه براساس انتخاب شکل می گرفت؛ اما استمرار آن بر پایه احساس مسئولیت در قبال همسر بود، امروزه ازدواج به یکی از گزینه های پیش رو تبدیل شده است و خانواده نیز به تدریج از نهادی مقدس و مورد احترام به نهادی برای لذتها، شادی و تمایلات فردی تبدیل شده که در آن زوجها کمتر تمایل دارند از خواسته های خود به نفع خانواده بگذرند. تحول در این نوع دیدگاه و رویکرد به تعبیر مناسبات خانوادگی، افزایش تنشها و مشکلات در روابط زوجین است. آسیب ها در روابط زوجین به مجموعه ای از عوامل اقتصادی، اجتماعی و روان شناختی بازمی گردد و براساس تحقیقات انجام شده می توان علل روان شناختی اختلافات زناشویی را یکی از موارد زیر شمرد :

مشکلات ارتباطی مانند عدم تفاهم، ضعف مهارت های کلامی و غیرکلامی 

اعتیاد به مواد مخدر و الکل 

دخالت بستگان و تعارض شدید با خانواده همسر 

بیماری، اختلالات شخصیتی، بدگمانی و افسردگی 

خشونت خانگی، انجماد فکری به واسطه عقاید قبیله ای و باورهای متحجرانه 

خیانت و روابط جنسی فرازناشویی 

براساس تجربه عینی از مخاطبان، برخی از موارد شکل دهی به این مشکلات عبارتند از : 

تضعیف باورهای دینی در جامعه و خانواده 

آشفتگی نقش زن و شوهرها در خانواده 

تغییرات اقتصادی مانند استقلال اقتصادی زنان و تحمیلی شدن زندگی 

کاهش نقش والدین و بزرگان فامیل در حمایت اجتماعی از زوجهای جوان 

تغییر ارزش های خانوادگی مانند کاهش زشتی طلاق، اهمیت صبر در مشکلات و حفظ خانواده

امروزه در بیشتر جوامع و فرهنگ ها، مردم وارد روابط صمیمانه و عاطفی ازدواج می شوند و انتظارات بالایی از این روابط دارند. آنان به دنبال رابطه جنسی انحصاری و رضایت بخش با همسر، صداقت، اظهار عواطف و حمایت از سـوی او هستند. با وجود این بسیاری از زوجین متوجه میشوند که روابطشان این انتظارات را برآورده نمی کند. آنان در ابتدای روابط، سطح بالایی از رضایت و همراهی را تجربه می کنند ولی با گذشت زمان رضایت شان کاهش می یابد. چرا مشکلات ارتباطی بین زوجین که با عشق و علاقه رابطه را شروع کردند روی میدهد؟ چه دلایلی به اختلافات زناشویی می انجامد؟ در جامعه سنتی گذشته به دلیل محدود و کوچک بودن جامعه و حجم بالای تعاملات خانواده ها، افراد شناخت نسبی مناسبی از یکدیگر داشتند و افراد کمتر دارای زوایای پنهان در وجودشان بودند ولی در جامعه امروزی با گسترش تعاملات مجازی، اشتغال زنان، پدیده نوظهور خانه مجردی و ازدواج سفید، تغییر سلایق و سبک زندگی، شناخت خانواده ها از یکدیگر به شدت کاهش یافته است. فرزندان تا حد زیادی تحت تاثیر تربیت گروه همسالان، رسانه های اجتماعی، شبکه های مجازی و… قرار گرفته و از تربیت توسط والدین خود دور شده اند؛ البته والدین نیز فرصت لازم برای برقراری تعامل سازنده با فرزندان خود را نداشته اند و عملا تربیت فرزندان خود را به عهده نهادهای مدنی و اجتماعی از جمله مدرسه گذاشته اند. در چنین شرایطی افراد دارای زوایای پنهان زیادی در زندگی میباشند که شناخت این زوایا به روش گذشته، امکان پذیر نیست. به تبع آن فرآیند خواستگاری و آشنایی قبل از ازدواج باید متناسب با شرایط امروزی و با دقت بیشتری نسبت به جامعه سنتی گذشته صورت بگیرد. حال در این شرایط آیا نبودن شناخت کافی می تواند تهدیدی برای روابط زوجین باشد؟ آیا ممکن است بدون آشنایی و شناخت سبک زندگی و تعاملات طرف مقابل یک ازدواج موفق داشت؟ با وجود این، امروزه خانواده ها در بیشتر جوامع با مشکلات جدی نظیر طلاق، جدایی، سردی عاطفی و آسیبهای دیگر روبه رو هستند. امید است که این کتاب مقدمه ای برای تحقیقات بیشتر و گسترش علم زوج درمانی در جهت حل مشکلات زوجها، ارتقای روابط آنان و استحکام خانواده ها گام موثری محسوب شـود. نکته مهم که باید همگان به آن توجه کنند این است که برای برطرف کردن مسائل همسران مانند سایر الگوها باید چهار ماه زمان یادگیری مستمر توسط زوجین لحاظ شود. البته گاهی یکی از دو طرف می گوید که همسرم اصلا همکاری نمی کند. حتی در این شرایط هم آموختن مهارتهای جدید می تواند از تکرار اشتباهات گذشته جلوگیری کرده و رسیدن به سازگاری حداکثری را ممکن تر کند. لطفاً به تفاوت دنیای زوجین در عصر سایبر و تجربه زیستی پدربزرگ ها و مادربزرگ های خود اشراف کامل داشته باشید. فناوری ارتباطی، شکل جدیدی از نفوذ و تغییر ارزشهای احسـاسـی، ارتباطی و اخلاقی را برای همســـــران به وجود آورده است. بررسی ناهنجاری های جدید نظیر همسرکشی ها و خیانتهای امروزی، نشان از اثرگذاری منفی فناوریهای سایبری و کمبود مهارت زوجین دارد. امیدوارم کتاب حاضر اولین گام برای تمرکز بخشی همگان برای درک شرایط زندگی مشترک در عصـر شبکه های اجتماعی باشد. تعاملات زوجین در دوره کرونا و بعد از آن با شرایط و خصوصیات جدیدی تعریف می شود. در واقع ظهور و گسترش زوج های مجازی یا همسران در عصر سایبر، از زمان حضور ویروس گوید ۱۹ به شکل ملموسی مشاهده شد. این کتاب سعی می کند مصائب زوج های سایبری را با نگاه ساده اما کاربردی مورد توجه قرار دهد.