چگونه ذهن خود را شاداب نگه دارید؟
چرا باید ذهن خود را شاداب نگه داریم؟
مغز شاداب یا مغزی که توان بازیابی خود را دارد و همچنین عملکردش نیز مطلوب ومتعادل است، از عوامل پایه ای برای رسیدن به “سلامت روان” است. مغز شاداب مغزی فعال و پویا است که خطر احتمالات شناختی و زوال مغزی را در سنین بالاتر کمتر می کند. شادابی مغز برای فرد دستاوردهای بسیاری را می تواند داشته باشد که این دستاوردها چرایی نیاز به شادابی برای مغز را تعیین می کند. موارد ذکر شده ی زیر هم خود علتی بر شادابی مغز هستند، هم معلول. یعنی این عوامل هم باعث ایجاد شادابی می شوند و توسط شادابی تقویت می شوند.
تأثیر شادابی ذهن بر کیفیت زندگی
شادابی مغز از عوامل کلیدی بهزیستی روانی است که با بالا بردن سطح رضایت بخشی و تعادل بخشی به زندگی می تواند کیفیت زندگی فرد را بالا ببرد. زمانیکه ذهن پویا باشد و توان بازیابی خود را داشته باشد، فرد از نظر شناختی در وضعیت مطلوبی قرار می گیرد. این وضعیت شناختی مطلوب به تصمیم گیری بهتر، تمرکز بالاتر، توان سازگاری بهتر، مکانیزم های سالم تر در مواجهه با چالش و به طور کلی عملکرد بهتر منجر می شود. در نتیجه ی این عملکرد بهتر، زندگی فرد متعادل تر و بهره وری بالاتر می رود. از این دستاوردها فرد حس رضایت بیشتر می کند که به کیفیت زندگی او کمک می کند.
تحولات زندگی با کلینیک دکتر اسماعیل تبار
"*" قسمتهای مورد نیاز را نشان می دهد
ارتباط سلامت ذهن با موفقیت‌های شخصی و شغلی
عملکرد شناختی سالم و پویا، به طور مستقیم بر عملکرد و رفتارهای فرد در محیط شغلی و روابطش تاثیر می گذارد. فردی که از عملکرد ذهنی سالم و پویا برخوردار است، تمرکز بالا، تفکر خلاق، حل مسئله ی مناسب و کنترل هیجانی مطلوبی را دارد که به فرد امکان برقراری روابط سالم و موفق تر را می دهد. اگر ذهن عملکرد سالمی داشته باشد خروجی های رفتاری متناسب با محیط ارائه می کند و همچنین پاسخ های هیجانی-شناختی بهینه هم می دهد.
تغذیه مناسب و تأثیر آن بر عملکرد مغز
مغز برای عملکرد بهینه به تغذیه سالم و متعادل نیاز دارد. مصرف غذاهای سرشار از امگا۳، آنتی اکسیدان ها، ویتامین های گروه B و مواد معدنی مانند آهن و منیزیم، باعث بهبود تمرکز، حافظه و خلق و خو می‌شود. پرهیز از مصرف زیاد قند و چربی های ناسالم نیز در حفظ شادابی ذهن نقش مهمی دارد.
ورزش و تحرک بدنی برای افزایش نشاط فکری
ورزش نه‌تنها برای سلامت جسمی بلکه برای سلامت روان نیز مفید است. فعالیت‌های بدنی باعث ترشح اندورفین‌ها (هورمون‌های شادی) در مغز می‌شوند که به کاهش استرس و بهبود روحیه کمک می‌کند. همچنین انجام ورزش به صورت منظم زندگی فرد را به یک تعادل و ثبات مداوم نزدیک می کند.
خواب کافی و تنظیم چرخه خواب
خواب توان بازسازی، جوان سازی و سازمان دهی حافظه را به مغز می دهد و لازمه ی خواب خوب، کمیت کافی و کیفیت بالاست. خواب ناکافی عملکرد و سرعت شناختی فرد مانند تمرکز را پایین می آورد و از نظر هیجانی او را تحریک پذیر می کند. نکاتی مانند رعایت بهداشت خواب نیز می تواند در بالا بردن این کیفیت و کمیت موثر باشد.
تفریح و خندیدن؛ دو کلید طلایی برای شادابی ذهن
خندیدن و زمان مناسب برای تفریح گذاشتن می تواند سطح تنش و استرس فرد را کم کند که در نهایت به نشاط فکری منجر می شوند. لحظاتی که فرد درگیر فعالیت های لذت بخش و اجتماعی است، سطح استرس کاهش می یابد و مغز در حالت آرامش و بازیابی قرار می‌گیرد. خنده همچنین باعث ترشح هورمون هایی می شود که احساس شادی و آرامش را تقویت می‌کنند. حتی اگر این خنده واقعی نباشد، حالت فیزیکی خنده به مغز همان پیام عصبی را ارسال می کند و باعث ترشح هورمون می شود.
چگونه ذهن خود را تقویت کنیم؟
با افزایش توان های شناختی می توان انعطاف پذیری فکر را بالاتر برد. انعطاف پذیری بالاتر فکر باعث می شود فرد در مواقع مواجهه با چالش ها، پویا و کارآمد باشد که در نهایت نشاط فکری او را بالاتر می برد. برای داشتن ذهنی قوی تر و پویاتر، راهکارهای ساده ای وجود دارد که می توان آنها را در زندگی روزمره گنجاند:
مطالعه روزانه و یادگیری مهارت‌های جدید
مطالعه ی کتاب و مقالات حتی به صورت صوتی، پادکست های آموزشی، جدول حل کردن یا یادگیری های تصویری، ذهن را فعال نگه می دارد و با بالاتر رفتن ذخیره ی دانش، پویایی شناختی فرد بالاتر می رود. این مطالب می تواند از نکات آموزشی و علمی کوچیک تا یادگیری زبان جدید، یک ساز یا دستور آشپزی ادامه داشته باشد. مهم جلوگیری از یکنواختی شناختی است.
انجام بازی‌های فکری و معماهای ذهنی
بازی های فکری مانند سودوکو، معماهای ذهنی، جدول کلمات، شطرنج و پازل به ورزیده شدن مغز کمک می کنند. مطالعات نشان داده اند هر آنچه از مغز استفاده کنیم و به صورت های مختلف آن را به کار ببندیم، در برابر افت عملکرد در سنین بالاتر مقاوم تر می شود و به نوعی ورزیده تر می شود چراکه مسیرهای عصبی تازه و موثرتری شکل می گیرد.
حفظ ارتباطات اجتماعی مثبت و موثر
ارتباطات و تعاملات اجتماعی مثبت که در آن مرزهای رابطه تعیین شده و یک همدلی سالم رخ می دهد، باعث کمتر شدن انزوا و فرسودگی روانی فرد می شود. همچنین در اینگونه روابط سالم، سطح استرس فرد کمتر شده و عزت نفس، حس تعلق و حس نشاط فکری تقویت می شود.
چگونه ذهن خود را آرام نگه داریم؟
مهارت خودتنظیمی و به تعادل رساندن فکر با توجه به حجم و سرعت ورودی اطلاع در دنیای شبکه ای امروز، فعالیت راحتی نیست. اما چند راهکار برای رسیدن به این خوتنظیمی به شرح زیر هستند:
تمرین مدیتیشن و تنفس عمیق
تمرین های مدیتیشن به فرد این توان را می دهد که به طور آگاهانه بتواند توجه و افکارش را مدیریت کند. اینگونه فرد در موقعیت های پرچالش به راهی می تواند افکار مزاحم را از دایره ی توجه اش خارج کند و به لحظه ی اکنون برگردد. همچنین تنفس عمیق با کاهش فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک که مسئول واکنش های بدن موقع استرس است، بدن را وارد آرامش کرده می کند. با تنها چند دقیقه تمرکز بر تنفس در روز، فرد سطح تنش جسمی را کم می کند و نمی گذارد تاثیرات بعدی تنش جسمی به فکرش برسد.
مدیریت استرس و پرهیز از اضطراب
استرس از بزرگ ترین موانع کارکرد شناختی سالم مغز است که به عنوان یکی از عوامل از دست رفتن انرژی شناختی تعیین شده. تاثیرات منفی استرس و اضطراب مداوم هم بر جسم است هم بر فکر. تکنیک های آرام سازی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن و یوگا به کاهش سطح هورمون استرس (کورتیزول) کمک کرده و تأثیرات منفی آن را کاهش می دهند. این تکنیک ها همچنین با تحریک سیستم عصبی پاراسمپاتیک، بدن را به حالت آرامش می برند و در نتیجه موجب ایجاد احساس شادی و آرامش در فرد می‌شوند.
ایجاد محیط آرام و به دور از تنش
محیط پرتنش و شلوغ یطح تحریک پذیری، آشفتگی فکری و استرس فرد را بالا می برد. برای رسیدن به آرامش ذهنی می تواند محیط را آرام، منظم تر و با عوامل کمتر حواس پرتی طراحی کرد. استفاده از نور طبیعی، گیاهان خانگی، شمع های معطر و کاهش سر و صدا، می‌تواند فضا را برای تمرکز و آرامش ذهنی آماده کند. همچنین، پرهیز از اخبار منفی، گفت‌وگوهای تنش زا و مشغله های بی وقفه، به کاهش فشار روانی و حفظ شادابی ذهن کمک زیادی می‌کند.
تکنیک‌های روزانه برای شاداب و آرام نگه داشتن ذهن
برای رسیدن به شادابی پایدار مغز، راه های بسیاری وجود دارند که به کمک آنها می‌توانیم مغز و بدن خود را برای تجربه شادابی بیشتر آماده کنیم. این راهکارها به شرح زیر هستند:
تعیین اهداف کوتاه‌مدت و واقع‌بینانه
داشتن هدف واضح و قابل دسترسی، به زندگی فرد جهت و انگیزه می دهد. در هدف گذاری مهم است که اهداف نه خیلی بزرگ باشند که فرد از نرسیدن به آنها دلسرد شود. و نه خیلی کوچک باشند که فرد از رسیدن به آنها هیچگونه احساس رضایت و کفایتی را تجربه نکند. این هدف گذاری ها باید با توجه به توان و منابع تنظیم شود تا تاثیر خود را بر انرژی روانی فرد بگذارد. در طول روز با اولویت بندی در برنامه ریزی ها می توان یک تا پنج هدف را برای روز تعیین کرد. در پایان روز نیز از دستاوردهای خود احساس رضایت کرد.
نوشتن خاطرات روزانه و قدردانی از لحظات خوب
قدردانی به معنای شکرگزاری برای موارد مثبت زندگی است. مطالعات، تاثیر مثبت شکرگزاری بر انرژی روانی را نشان داده‌اند که تمرین روزانه قدردانی، مانند نوشتن سه چیز که برای آنها شکرگزارید، باعث افزایش احساس خوشبختی و کاهش استرس می‌شود. این عمل به‌طور مداوم موجب تقویت شبکه‌های عصبی ای می‌شود که مسئول احساسات مثبت هستند و به مرور زمان می‌تواند به تغییر نگرش فرد نسبت به زندگی کمک کند.
باید در نظر داشت که صرفا مثبت نگر بودن مد نظر نیست. مهم یادگیری سازش است. یعنی پررنگ کردن نکات مثبت و کم رنگ کردن و نه حذف نکات منفی.
تحولات زندگی با کلینیک دکتر اسماعیل تبار
"*" قسمتهای مورد نیاز را نشان می دهد
ایجاد روتین‌های مثبت صبحگاهی و شبانه
روتین های مثبت به دلیل نظمی که برای زندگی فرد می آورند، درصد پیش بینی پذیری را بالا می برند و این موضوع به فرد حس ثبات و آرامش روانی می دهد. در طول صبح، با فعالیت های ساده ای مانند، ورزش سبک، مدیتیشن، نوشتن چند جمله مثبت در دفتر یا حتی یک دوش ساده، می توان انرژی مثبت فرد را در طول روز حفظ کرد. شب ها نیز اختصاص دادن زمانی برای آرامش قبل ازخواب البته به دور از گوشی با مواردی مانند خواندن کتاب، گوش دادن به موسیقی، تمرین تنفس عمیق و یادداشت روزانه می توان به ذهن کمک کرد تا از استرس روزانه رها شود و فرد خواب بهتری تجربه کند.
جمع‌بندی
مغز شاداب که مغزی پویا و فعال است، توان بازیابی و اجرای عملکردهای شناختی عالی را به فرد می دهد. همچنین احتمال زوال و اختلالات بعدی کمتر و عملکرد فرد بهتر می شود. در نتیجه ی این عملکرد بهتر، زندگی فرد متعادل تر و بهره وری بالاتر می رود. از این دستاوردها فرد حس رضایت بیشتر می کند که به کیفیت زندگی او کمک می کند. باید در نظر داشت که نشاط مغز امری اکتسابی است و چیزی نیست که اتفاقی در زندگی ظاهر شود.
بلکه در نتیجه ی خواب و تغذیه مناسب، داشتن روتین منظم، روابط ومحیط سالم، مهارت آموزی های مداوم و تغییر جهان بینی به دست می آید. کلینیک روانشناسی دکتر اسماعیل تبار با خدماتی در زمینه ی خودشناسی، نوروتراپی و پیشرفت شخصی می تواند منابع مشاوره و محصولات کتابی یا درس گفتارهایی را در اختیار شما بگذارد که مسیر رسیدن به شادابی مغز را برای شما روشن تر و هموارتر کند. در این مسیر همراهی فرد متخصصی که بتواند موقعیت های هدر رفتن انرژی شناختی و موانع نشاط ذهنی را پیدا کند، می تواند سرعت رسیدن به شادابی مغز را بالاتر ببرد.
دیدگاهتان را بنویسید