لکنت زبان در کودکان

لکنت زبان یک اختلال گفتاری است که شامل اختلالات یا ناهماهنگی در گفتار فرد می‌شود. افرادی که لکنت دارند ممکن است کلمات، هجاها یا صداها را تکرار کنند، صداها را طولانی کنند، یا بلوک‌های سکوت را تجربه کنند که در طی آن قادر به تولید صدا نیستند.

علائم لکنت زبان در کودکان

لکنت زبان می تواند در کودکان خردسال قابل توجه باشد، به ویژه هنگامی که آنها مهارت های زبانی خود را توسعه می دهند. برخی از علائم رایج لکنت در کودکان به شرح زیر است:

تکرارها: تکرار صداها، هجاها یا کلماتی مانند “م م م م مادر” یا “بابابامداد” است.

طولانی شدن: امتداد دادن صداها در یک کلمه، مانند “سسسسسسوسک”.

بلوک ها: در حین گفتار مکث می کند که به نظر می رسد کودک گیر کرده یا قادر به تولید صدا نیست.

الفاظ: اضافه کردن صداها یا کلمات اضافی مانند “اوم”، “چیز” یا “مثلا” به گفتار.

تجدید نظرها: تغییر کلمات در وسط جمله، زیرا آنها در گفتن آنها مشکل دارند (به عنوان مثال:من می خواهم، من به یک اسباب بازی نیاز دارم).

تنش و مبارزه: تلاش و تنش قابل مشاهده در صورت، گردن یا سایر اعضای بدن هنگام تلاش برای صحبت کردن.

تغییر بلندی صدا در طول صحبت: صدای کودک ممکن است در لحظات لکنت بلند شود یا کاهش یابد.

اجتناب: کودک ممکن است از برخی کلمات یا موقعیت‌هایی که پیش‌بینی می‌کند در هنگام صحبت در آن به مشکل می خورد، اجتناب کند.

دلایل ایجاد لکنت زبان در کودکان

علل لکنت در کودکان می تواند پیچیده باشد و اغلب ترکیبی از چندین عامل است. در حالی که علت دقیق آن به طور کامل شناخته نشده است.

۱. عوامل ارثی و ژنتیکی: در حالی که ژنتیک می تواند احتمال لکنت زبان را افزایش دهد، معمولاً تنها علت آن نیست. عوامل محیطی و تجربیات فردی نیز نقش بسزایی در ایجاد و تداوم لکنت دارند. عوامل ژنتیکی به طور کلی به دسته های زیر تقسیم می شوند:

الف. سابقه خانوادگی: لکنت اغلب در خانواده ها دیده می شود. تحقیقات نشان داده است که اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده (مانند والدین یا خواهر و برادر) لکنت زبان داشته باشد، احتمال بروز لکنت در کودک نیز بیشتر است.

ب. استعداد ژنتیکی: مطالعات، چندین ژن مرتبط با لکنت را شناسایی کرده اند. تغییرات در این ژن ها ممکن است بر رشد و عملکرد نواحی گفتار و زبان مغز تأثیر بگذارد. با این حال، توجه به این نکته مهم است که داشتن این نشانگرهای ژنتیکی تضمین کننده لکنت کودک نیست. این فقط خطر را افزایش می دهد.

ج. مطالعات مربوط به دوقلوها: تحقیقات مربوط به دوقلوها نرخ تطابق بالاتری از لکنت در بین دوقلوهای همسان را در مقایسه با دوقلوهای برادر نشان داده است که نشان دهنده یک مؤلفه ژنتیکی قوی است.

د. ساختار و عملکرد مغز: عوامل ژنتیکی می توانند بر ساختار و عملکرد نواحی مغز درگیر در تولید گفتار تأثیر بگذارند. تفاوت هایی در اتصال مغز و پردازش عصبی در افرادی که لکنت دارند مشاهده شده است.

۲. عوامل عصبی

الف. ساختار و عملکرد مغز: تحقیقات نشان داده است که افرادی که لکنت دارند ممکن است در ساختار و عملکرد مناطق خاصی از مغز که در تولید گفتار نقش دارند، تفاوت هایی داشته باشند. این تفاوت ها می تواند بر زمان بندی و هماهنگی عضلات مورد استفاده در صحبت کردن تأثیر بگذارد.

ب. مسیرهای عصبی: ناهنجاری در مسیرهای عصبی که بخش های مختلف مغز درگیر در پردازش گفتار را به هم متصل می کند، می تواند به لکنت کمک کند. این مسیرها مسئول انتقال سیگنال ها بین نواحی مغز هستند و اختلالات می تواند منجر به اختلال در گفتار شود.

ج. پردازش شنوایی: برخی از مطالعات نشان می دهد که افرادی که لکنت دارند ممکن است در نحوه پردازش اطلاعات شنیداری مغزشان تفاوت هایی داشته باشند. این می‌تواند بر توانایی آن‌ها برای نظارت بر گفتار خود و ایجاد تنظیمات در زمان واقعی تأثیر بگذارد.

د. فعالیت مغز: مطالعات تصویربرداری عملکردی نشان داده است که افرادی که لکنت دارند ممکن است الگوهای غیر معمولی از فعالیت مغز در هنگام صحبت کردن داشته باشند. به عنوان مثال، ممکن است در برخی از مناطق مغز بیش فعالی و در برخی دیگر کم تحرکی وجود داشته باشد.

۳. عوامل شناختی

الف. پردازش زبان: لکنت ممکن است با مشکلاتی در پردازش زبان، از جمله برنامه ریزی و فرمول بندی گفتار مرتبط باشد. این می تواند منجر به اختلال در جریان گفتار شود.

ب. کارکرد اجرایی: فرآیندهای شناختی مانند توجه، حافظه کاری و خودتنظیمی بخشی از عملکرد اجرایی هستند. کودکانی که لکنت دارند ممکن است در این زمینه ها چالش هایی داشته باشند که می تواند بر توانایی آنها در تولید گفتار روان تأثیر بگذارد.

ج. نظارت بر خود: افرادی که لکنت دارند ممکن است بیشتر از مشکلات گفتاری خود آگاه باشند، که می تواند چرخه ای از افزایش خود نظارتی و تشدید اضطراب ایجاد کند و بر روانی بیشتر تأثیر بگذارد.

۴. عوامل محیطی

الف. سبک ارتباطی: نحوه ارتباط والدین و مراقبان با کودک می تواند بر گفتار آنها تأثیر بگذارد. سبک های ارتباطی سریع، پیچیده یا مزاحم ممکن است احتمال لکنت کودک را افزایش دهد.

ب. موقعیت‌های استرس‌زا: محیط‌های پر استرس، مانند تغییر در پویایی خانواده، نقل مکان به مکان جدید یا شروع مدرسه، می‌توانند به لکنت در کودکان کمک کنند.

ج. انتظارات والدین: انتظارات زیاد از رشد گفتار و زبان کودک می تواند فشار ایجاد کند و منجر به افزایش ناروانی شود.

د. تعامل با همسالان: واکنش های منفی همسالان، مانند متلک یا قلدری، می تواند لکنت زبان را تشدید کند و باعث ایجاد اضطراب در صحبت کردن شود.

ه. پویایی خانواده: عدم حمایت و درک تعاملات خانوادگی می تواند مدیریت لکنت را برای کودک چالش برانگیزتر کند.

ی. یکنواختی در روال: روال های ناهماهنگ یا محیط های غیرقابل پیش بینی می تواند به اضطراب کمک کند، که ممکن است لکنت را بدتر کند.

۵. عوامل روان شناختی

الف. استرس و اضطراب: سطوح بالای استرس و اضطراب می تواند لکنت زبان را تشدید کند. به عنوان مثال، موقعیت هایی که فرد را عصبی یا مضطرب می کند، مانند صحبت کردن در مقابل یک گروه، می تواند منجر به افزایش ناروانی ها شود.

ب. عزت نفس: افرادی که لکنت دارند ممکن است به دلیل مشکلات گفتاری، عزت نفس و اعتماد به نفس کمتری را تجربه کنند. این می تواند چرخه ای ایجاد کند که در آن اضطراب در مورد لکنت منجر به لکنت بیشتر شود.

ج. کمال گرایی: برخی از افرادی که لکنت دارند ممکن است تمایلات کمال گرایی داشته باشند که منجر به ناامیدی و افزایش فشار بر خود برای صحبت روان می شود. این می تواند به ناهمواری های بیشتر کمک کند.

د. واکنش های عاطفی: واکنش های عاطفی منفی، مانند خجالت، شرم، یا ناامیدی از لکنت زبان، می تواند مشکلات گفتاری را تشدید کند.

ه. مکانیسم های مقابله ای: اینکه چگونه یک فرد با لکنت خود کنار می آید و به آن واکنش نشان می دهد می تواند بر شدت آن تأثیر بگذارد. راهبردهای مقابله ای مثبت، مانند تکنیک های آرام سازی و خودگویی مثبت، می تواند به کاهش تاثیر لکنت کمک کند.

ی. تعاملات اجتماعی: تجربیات منفی در تعاملات اجتماعی، مانند مسخره کردن یا قلدری کردن، می تواند در مورد صحبت کردن اضطراب ایجاد کند و به لکنت کمک کند.

۶. بیماری هایی که باعث ایجاد لکنت می شوند

الف. اختلالات عصبی: شرایطی مانند سکته مغزی، آسیب مغزی تروماتیک و سایر اختلالات مغزی می تواند منجر به لکنت نوروژنیک شود. این نوع لکنت به دلیل آسیب به نواحی مغز مسئول تولید گفتار و پردازش زبان رخ می دهد.

ب. بیماری های عفونی: برخی از بیماری های عفونی که بر سیستم عصبی تأثیر می گذارند نیز می توانند در ایجاد لکنت نقش داشته باشند. به عنوان مثال، بیماری هایی مانند مننژیت یا آنسفالیت می توانند آسیب عصبی ایجاد کنند که بر روان گفتار تأثیر می گذارد.

ج. بیماری های دژنراتیو: شرایطی مانند بیماری پارکینسون، مولتیپل اسکلروزیس و سایر اختلالات عصبی دژنراتیو می تواند منجر به لکنت زبان شود زیرا بر توانایی مغز برای کنترل عضلات گفتار و هماهنگی تأثیر می گذارد.

۷. آسیب های جسمی که باعث لکنت می شوند:

الف. آسیب های سر: آسیب های تروماتیک مغزی (TBIs) می تواند منجر به لکنت عصبی شود. این نوع لکنت در اثر آسیب به مراکز گفتار مغز مانند ناحیه بروکا و ناحیه ورنیکه یا قشر حرکتی ۴ ایجاد می شود.

ب. ضربه مغزی: حتی آسیب های خفیف سر مانند ضربه مغزی می تواند منجر به لکنت زبان شود، به خصوص اگر مسیرهای عصبی درگیر در تولید گفتار را مختل کند.

ج. عوارض جراحی: در برخی موارد، جراحی هایی که مغز یا سیستم عصبی را درگیر می کنند، در صورتی که باعث آسیب به نواحی مسئول تکلم شوند، می توانند منجر به لکنت زبان شوند.

انواع لکنت مربوط به جراحات

– لکنت نوروژنیک: این نوع لکنت در اثر آسیب مستقیم به مراکز گفتار مغز به دلیل آسیب یا بیماری ایجاد می شود. این می تواند شامل علائمی مانند تکرار صداها، طولانی شدن کلمات، یا تجربه بلوک های گفتاری ناگهانی باشد.

– لکنت روانی: این شکل از لکنت ممکن است پس از یک رویداد آسیب زا یا آسیب عاطفی ایجاد شود. این کمتر از لکنت نوروژنیک است و اغلب با استرس روانی یا اضطراب مرتبط است.

لکنت زبان رشدی  در کودکان

لکنت رشدی رایج ترین شکل لکنت است و معمولاً در اوایل دوران کودکی، اغلب در سنین ۲ تا ۶ سالگی، زمانی که کودکان به سرعت در حال رشد مهارت های گفتاری و زبانی خود هستند، شروع می شود.

– زمان شروع این نوع لکنت: معمولاً زمانی رخ می دهد که کودکان در حال یادگیری صحبت کردن هستند. ممکن است به تدریج یا ناگهانی شروع شود.

– الگوها: شامل تکرار صداها، هجاها یا کلمات (به عنوان مثال، “صصصصابون”)، طولانی شدن (مانند، “صاااااااابون”) و بلوک ها (مکث یا ناتوانی در تولید صدا).

– تغییرپذیری: شدت لکنت می تواند در مدل روز به روز و یا در موقعیت های خاص رخ دهد. ممکن است زمانی که کودک هیجان زده، خسته یا تحت استرس است، بیشتر به چشم بیاید.

علل بالقوه: عوامل ژنتیکی(سابقه خانوادگی لکنت می تواند احتمال لکنت رشدی را افزایش دهد)، عوامل عصبی(تفاوت در نحوه پردازش گفتار و زبان مغز می تواند به لکنت کمک کند)، رشد زبان(رشد سریع مهارت های زبانی گاهی اوقات می تواند از توانایی کودک برای تولید گفتار روان پیشی بگیرد) و تأثیرات محیطی(سبک های ارتباطی، استرس و پویایی خانواده می توانند در لکنت نقش داشته باشند)

پیامد لکنت زبان در کودکان

اگر زود به لکنت توجه نشود، لکنت می تواند تا بزرگسالی ادامه یابد و بر روابط شخصی و حرفه ای تأثیر بگذارد.

– لکنت زبان در کودکان می تواند عواقب متعددی داشته باشد که ممکن است بر جنبه های مختلف زندگی آنها تأثیر بگذارد. در اینجا برخی از تأثیرات احتمالی وجود دارد:

– تأثیر بر روابط اجتماعی: لکنت زبان می تواند ارتباط موثر با دیگران را برای کودکان چالش برانگیز کند و منجر به ناامیدی و سوءتفاهم شود.

– چالش‌های اجتماعی: کودکانی که لکنت دارند ممکن است مشکلات اجتماعی را تجربه کنند، مانند آزار و اذیت شدن توسط همسالان، که می‌تواند منجر به انزوای اجتماعی شود.

– تأثیر عاطفی: لکنت می تواند بر عزت نفس و اعتماد به نفس کودک تأثیر بگذارد و به طور بالقوه منجر به احساس خجالت، اضطراب یا شرم شود.

– عملکرد تحصیلی: مشکلات ارتباطی ممکن است بر مشارکت کودک در فعالیت های کلاس درس و عملکرد کلی تحصیلی آنها تأثیر بگذارد.

– اعتماد به نفس و عزت نفس: لکنت می تواند به طور قابل توجهی بر اعتماد به نفس کودک تأثیر بگذارد:

– عزت نفس: کودکانی که لکنت دارند ممکن است ادراک منفی از خود داشته باشند و نسبت به گفتار خود احساس خودآگاهی داشته باشند که منجر به کاهش عزت نفس می شود.

– رفتارهای اجتنابی: برای جلوگیری از لکنت زبان، کودکان ممکن است در موقعیت های خاص از صحبت کردن خودداری کنند، که می تواند فرصت های آنها را برای تعامل اجتماعی و ابراز خود محدود کند.

– ترس از صحبت کردن: اضطراب در مورد لکنت می تواند ترس از صحبت کردن را ایجاد کند و شرکت در کلاس، دوستیابی یا مکالمه را برای کودکان دشوار کند.

– درونی‌سازی احساسات: کودکان ممکن است کشمکش‌های خود را درونی کنند، احساس انزوا یا سوء تفاهم کنند، که می‌تواند بر اعتماد به نفس و رفاه عاطفی آنها تأثیر بگذارد.

راه های درمان لکنت زبان

– مشاوره و گفتار درمانی: کار با یک آسیب شناس گفتار-زبان می تواند به افراد کمک کند تکنیک هایی را برای بهبود روان گفتار بیاموزند. این ممکن است شامل کاهش سرعت گفتار، تمرین الگوهای گفتاری صاف و استفاده از تمرینات تنفسی باشد.

تمرین و تکنیک های آرام سازی: تمرین منظم صحبت کردن آهسته و عمدی، استفاده از تمرینات تنفسی، و تمرین با پیچاندن زبان می تواند به بهبود روان گفتار کمک کند

– استفاده از تکنولوژی و ابزارهای کمک گفتاری: برخی از دستگاه ها بازخورد شنیداری با تأخیر ارائه می دهند یا صدای صحبت کردن شخص دیگری را تقلید می کنند که می تواند به بهبود روانی کمک کند.

– درمان شناختی رفتاری (CBT): این نوع درمان به افراد کمک می کند تا الگوهای فکری منفی را که ممکن است در ایجاد لکنت نقش دارند را شناسایی و تغییر دهند. همچنین می تواند اضطراب و استرس مربوط به صحبت کردن را برطرف کند.

– تعامل والدین-کودک: برای کودکان خردسال، ایجاد یک محیط صحبتی حمایت کننده و آرام می تواند مفید باشد. والدین می توانند گفتار آهسته و آرام را الگوبرداری کنند و تقویت مثبت ارائه دهند.

– گروه‌های حمایتی: پیوستن به گروه‌های حمایتی می‌تواند حس اجتماع و تشویق را ایجاد کند. به اشتراک گذاشتن تجربیات و تمرین تکنیک های گفتار با دیگرانی که لکنت دارند می تواند بسیار مفید باشد.

روش های پیشگیری از لکنت زبان

– مداخله اولیه: اگر متوجه علائم لکنت شدید، در اسرع وقت از یک آسیب شناس گفتار-زبان (SLP) کمک بگیرید. مداخله زودهنگام می تواند تفاوت قابل توجهی در مدیریت لکنت ایجاد کند.

– ایجاد محیط امن و آرام در خانه: فضایی آرام و حمایتگر برای مکالمات ایجاد کنید. گفتار آهسته و آرام را تشویق کنید و از عجله کردن یا قطع صحبت کودک خودداری کنید. موقعیت های استرس زا را که ممکن است لکنت زبان را تشدید کند به حداقل برسانید. فعالیت هایی را تشویق کنید که آرامش و اعتماد به نفس را افزایش می دهند

– گوش دادن فعال: هنگام صحبت کردن، به کودک خود بسیار توجه کنید. تماس چشمی طبیعی خود را حفظ کنید و نشان دهید که برای آنچه که آنها می گویند ارزش قائل هستید، نه اینکه چگونه آن را می گویند.

– الگوسازی گفتار: هنگام صحبت با فرزندتان به آرامی و واضح صحبت کنید. این می تواند به آنها کمک کند تا الگوهای گفتاری مشابهی ایجاد کنند.

– تشویق و تمجید: برای تلاش های فرزندتان برای برقراری ارتباط، تقویت مثبت ارائه دهید. به جای تمرکز بر لکنت آنها، تلاش ها و موفقیت های آنها را تحسین کنید.

– تقویت مهارت های ارتباطی کودک : اگر کودکتان راحت است، در مورد لکنت زبان صحبت کنید. این می تواند به آنها کمک کند که احساس درک و حمایت کنند.

نتیجه گیری

لکنت یک اختلال گفتاری است که می تواند بر ارتباطات، تعاملات اجتماعی و اعتماد به نفس کودک تأثیر بگذارد. پیامدهای آن می تواند گسترده باشد و بر بهزیستی عاطفی و عملکرد تحصیلی تأثیر بگذارد. با این حال، با مداخله زودهنگام و یک محیط حمایتی، کودکانی که لکنت دارند می توانند یاد بگیرند که گفتار خود را به طور موثرتری مدیریت کنند.

روش‌های درمانی مانند گفتار درمانی، درمان شناختی رفتاری و محیط‌های ارتباطی حمایتی می‌توانند نقش مهمی در کمک به کودکان برای غلبه بر لکنت داشته باشند. اقدامات پیشگیرانه، از جمله مداخله زودهنگام و تقویت مثبت، همچنین می تواند احتمال تبدیل شدن لکنت به یک موضوع طولانی مدت را کاهش دهد.

در نهایت، درک و پرداختن به لکنت با همدلی و منابع مناسب می تواند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی کودک را بهبود بخشد و به آنها کمک کند تا در توانایی های ارتباطی خود اعتماد کنند.